Halka arz, belki de son zamanların en popüler yatırım türlerinden birisi. Özellikle kolay erişebilir ve kazanç bırakma oranı yüksek olması nedeni ile sıkça tercih edilenler arasında. Peki, Halka arz nasıl alınır?
Son zamanlarda adını sıkça duymaya başladığımız Borsa işlemleri. Şirketlerin yoğun bir şekilde halka arz olarak hisselerini satması ile daha da kulak aşinalığı yaratmaya başladı. Halka arz olan şirketlerden pay alarak yükseliş veya düşüş trendlerini yakalamak ve gelir elde etmek mümkündür.
Halka arz nasıl alınır? Sorusu da yükseliş trendlerini yakalayan pek çok yatırımcıdan sonra sıkça sorulanlardan olmayı başardı. Yatırım yapmak, halka arz olan şirketlere lot talebinde bulunmak size kazanç getirecektir.
Ancak, her şeyden önce Halka arz nedir? Halka arz nasıl alınır? Hangi bankadan alınır gibi bilgileri edinerek. Trend olacağını gözlemlediğiniz halka arzlara katılmaya hazır hale gelmeniz gerekmektedir. Gelin hep birlikte kısaca ne olduklarına bakalım.
İçindekiler tablosu
Halka Arz Nedir?
Halka arz nedir? Son zamanlarda günlük yaşantımızda da sıkça duymaya başladığımız “x şirketi halka arz olacakmış” gibi cümlelerin kurulmasına neden olan bu terim. Bir borsa terimidir. Kimi şirketlerin, kendi hisselerini şirketlerini geliştirmek ve daha fazla yatırımcıya ulaşabilmek için halkın satın alımına açmasına halka arz denir.
Sadece Borsa İstanbul değil, Amerikan borsalarında da halka arz ve hisse satış alış işlemleri gerçekleşmekte. Amerikan borsasında Halka arz nasıl alınır? Sorusu da, BİST halka arz alışları ile aynı cevaba sahiptir.
Halka arz, genel anlamda. Şirketin, pay olarak halka açılmasıdır. Pay olarak halka açılan şirketler, küçük paylara bölünerek herkes tarafından satın alınabilir bir hâlde piyasaya sürülür. Ancak, herkes tarafından satın alınabilir olsa da satın alım limiti de mevcuttur.
Piyasada bulunan hisse miktarı, yani LOT Miktarı kadar alım yapılabilir. Her şirketin kendine özel LOT miktarı bulunmaktadır. Söz konusu LOT miktarı piyasada tükendiği zaman sadece satış işlemleri gerçekleştirilebilir. Alış işlemleri için elinde hisse bulunduran kişilerin hisselerini satarak piyasaya dahil etmesi gerekmektedir.
Halka arz nedir? Öğrendik, peki işin en önemli kısmı ne zaman gelecek? Halka arz nasıl alınır? Halka arz hangi bankadan alınır nasıl öğreneceğiz? Yazımızın devamında.
Halka Arz Hangi Bankadan Alınır?
Halka arz nasıl alınır? Halka arz hangi bankadan alınır? Halka arz dağıtımlarına katılabilmek için bir Borsa sistemine üye olmanız ya da Banka müşterisi olmanız gerekmektedir.
Her ne kadar Midas gibi uygulamalar üzerinden Halka arz dağıtımlarına katılabilmek mümkün olsa da kimi Halka arz dağıtımları Midas ve benzeri uygulamalar üzerinden gerçekleşememekte. Bu nedenle, popüler olan birkaç bankada hesabınızın olması halka arz katılımlarını kesin bir şekilde gerçekleştirebilmeniz için oldukça önemli.
Peki, Halka arz alınabilen bankalar hangileri? Hangi banka üyelikleri ile halka arz talepleri oluşturulabilir?
- Türkiye İş Bankası,
- Ziraat Bankası Z Borsa,
- Vakıfbank,
- Halkbank,
- TEB,
- QNB Finansbank,
- Yapı Kredi,
- Akbank.
Gibi bankalar üzerinden Yatırım > Halka Arz alanından halka arz taleplerine ulaşabilir. Halka arz edilmesi beklenen hisselere ortalama LOT miktarında katılım sağlayabilirsiniz.
Kimi halka arzlar Halka Arz sekmesinden değil de normal yatırım araçlarının bulunduğu. Hisse Alış sayfasından alınabilir durumda olmakta. Özellikle “Eşit dağıtım” olarak karşımıza çıkan halka arzlar, hisse alış ekranından hali hazırda piyasada bulunan hisselermiş gibi alınabilir durumda oluyor. Alım sonrasında payınıza düşen LOT miktarı, belirli zaman aralıklarında güncellenerek ne kadar elde ettiğinizi görmenizi sağlayabiliyor.
Halka Arzlara İki Farklı Bankadan Katılabilir Miyim?
Halka arz nasıl alınır? Sorusundan ziyade, sıkça sorulan ve karşımıza sıkça çıkan bir başka soru da. Halka arzlara farklı bankalar ile birden fazla katılma yönünde.
Öyle ki, kimi yatırımcı; Farklı banka uygulamaları ile kendi adına olan hesapları ile halka arzlara katılmayı düşünmüş durumda. Ancak, böyle bir işlem mevcut değildir. Kendi adınıza olan herhangi bir banka hesabı, herhangi bir yatırım aracından Halka arz dağıtımlarına “sadece bir” defa katılım sağlayabilirsiniz.
Borsa İstanbul verileri ile entegre olarak çalışan sistemler, halka arz katılım talebinizin daha önce olup olmadığını sorgulayarak yeni katılımlar yapmanızın önüne geçmekte.
Halka Arzlarda İptal Edilen LOT Ne Demek? İptal Edilen LOT Ne Olur?
Halka arz edilen şirketler, kendi şirket paylarını LOT adı verilen tane değerlerde satmakta. Satılan şirket hisseleri halka arz sistemleri üzerinden başvuru yöntemi ile alınabilir durumda oluyor.
Elbette halka arz talepleri sadece piyasaya ilk girişlerde yer almakta ve sonrasında istediğiniz şirketten alımı mevcut olan LOT sayısı kadar satın alabilirsiniz.
Ancak, Halka arz taleplerinden sonra; Kesinleşen LOT miktarının yanında iptal edilen LOT ya da iade LOT olarak karşımıza çıkan bazı seçenekler ile karşılaşabiliyoruz. Peki, Halka arzlarda iptal edilen LOT ne olur? Halka arz nasıl alınır ve iptal edilen LOT nasıl alınır?
Halka arzlarda piyasada alınabilecek kadar LOT miktarında, ortalama bir değerde LOT talep edilir. Örneğin, 7 LOT dağıtması tahmin edilen bir hisse için talepte bulunduğunuzda 5 LOT gibi değerlerde de LOT alma durumunuz olabilir.
Bu gibi durumlarda 2 LOT iptal edilen LOT olarak karşımıza çıkmakta. Halka arz LOT dağıtımlarından sonra, araya hafta sonları girmemiş ise bir sonraki gün iptal edilen LOT değeri kadarı banka hesabınıza tekrar tanımlanacaktır.
İptal edilen LOT durumlarında ekstra bir işlem yapılmasına gerek yoktur. Takip eden bir sonraki hafta veya gün, BİST açılışından sonra geri ödemeler gerçekleşecektir.
Halka Arz Tavan Bozmak Ne Demek?
Halka arz nasıl alınır? Halka arz hangi bankadan alınır öğrendik. Ve hatta ilk halka arz katılımlarımızı da gerçekleştirerek payımıza düşen LOT değerlerini aldık. Peki, şimdi sırada ne var?
Elimizde bulunan halka arz edilmiş olan hisseleri ne zaman satmak gerekir? Halka arz tavan bozmak ne demektir?
Tüm bunlara cevap vermeden önce Halka arz tavan ve Taban kavramını anlamak gerekir; Tavan kavramı. Bir hissenin o gün içinde çıkabileceği maksimum değeri nitelendirir. Yani, bir hisse 10TL ile bir önceki gün kapanış yapmış olsun. Aynı hisse, bir sonraki gün 10% kadar yükselebilir. Söz konusu yükseliş 11TL olmasına neden olur.
Bu işleme de yatırımcı dili ile “Hisse tavan oldu” denir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta hisselerin 10% değerine ulaşınca artmayı durdurmasıdır. Hisseler kapanışından sonraki gün tekrar tavan olarak değer artışına gidebilir.
Bir de bu işlemin tam tersi bulunmakta. Bu duruma da “Hisse taban oldu” denilir. Hissenin taban olması, bir öndeki değerinden 10% düşmesine denilir. Yani 10TL olarak kapatılmış olan Hisse, bir sonraki gün 10% değeri kadar düşerse, 9TL ile Taban yapmış olur ve günü taban ile kapatmış sayılır.
Hisseler, kapandıktan sonraki değeri bir sonraki günün hesaplamasında kullanılır.
10% düşüş ve 10% yükseliş koruması sadece Borsa İstanbul tarafından sağlanan hisseler için geçerlidir. Öyle ki, bir yatırımcı Amerikan borsalarında yatırım işlemlerine başlarsa. Herhangi bir sınır ile karşılaşmadığı için o gün içinde bir Hissenin 100% yükselişini veya tam tersi, 100% değer kaybetmesini bile görebilir.
Peki, Halka arz nasıl alınır? Yöntemleri ile halka arzları aldık, tavan ve taban bozmaların da ne olduğunu anladık. Peki, Halka arz kaç tavan yapar ne demek?
Halka arzlar, arz edilip alındıktan sonraki günler artışa başlar veya düşüş yaşar. Halka arzın maksimum yükselerek gidebileceği süreye “halka arz kaç tavan yapar” denir. Bir halka arz, eğer ki yatırımcıları tarafından erken satışa maruz kalmazsa kimi zaman 15 defa 10% tavan yaparak her geçen gün değerine değer katabilir.
Halka Arz Lot Ne Demek? Kişi Başı Kaç Lot Düşer?
Halka arz LOT ne demek? Halka arz kişi başı kaç LOT düşer? Halka arz nasıl alınır? LOT Kavramını iyi anlamak aslında oldukça önemli, aslında mantık olarak basit; Halka arz LOT kavramı, halka arzın alınan Adet kavramına eşittir.
Öyle ki, bir hisse 25TL değerinde halka arz oluyorsa. 100TL ile halka arz talebinde bulunan yatırımcı 4 LOT alabilir. Bu da 4 defa 25TL anlamına gelir.
Bu sadece halka arzlarda değil. Hali hazırda halka arz edilmiş ve piyasada alınabilir olan şirketler için de geçerlidir. Bir hissenin adet fiyatı ne kadar yüksek veya düşükse yatırdığınız miktara göre size vereceği adet bir diğer adı ile LOT miktarı da aynı oranda değişiklik gösterecektir.
Teknik olarak, Halka arz lot kavramı şirketlerden aldığınız hisselerin adet sayısına eşittir. Yani kaç adet demek ile kaç lot demek arasında bir fark bulunmamakta.
Halka Arz Katılım Endeksine Uygunluk Nedir? Hangi Halka Arzlara Katılmak Helal?
Halka arz edilen şirketler, kimi zaman alkol ürünleri ya da İslam dinine göre uygun olmayan üretimler, ve ihraçlar ithalatlar yapıyor olabiliyor.
Bu gibi durumlarda, bu tarz hisselerden uzak olmak istenebilmekte, özellikle halka arz üzerinden gelecek olan paranın bu denli durumlara maruz kalarak dinsel açıdan değer kaybetmesi pek çok yatırımcı tarafından kaçınılan bir durumdur.
Halka arzlar, halklara duyurulduktan sonra “Katılım endeksi” olarak lanse edilen bir bölüme daha sahiptir. Halka arz nasıl alınır sorularında da belirttiğimiz başvuru alanında yer alan katılım endeksi;
Katılım endeksine uygun değil ise dini açıdan yatırım yapmak ve yatırım olarak gelecek olanın paranın kullanılması “caiz değildir”. Borsa İstanbul tarafından takibi ciddi şekilde yapılan katılım endeksleri, katılım endeksine uygun olarak sistemde yer alıyorsa.
Katılmak, LOT almak ve o oranda parayı borsada işlemek caiz olduğunu göstermekte. Bu nedenle, dini açıdan olan hassasiyetinize göre ilerlemek için hangi hisselerin katılım endeksine uygun olup olmadığını en iyi şekilde araştırmanız gerekmektedir.
Yazımızın sonuna kadar gelmiş olmanız size; Halka arz nasıl alınır? Halka arz nedir? Gibi kavramları katmış olmalı. Yani, Halka arz nasıl alınır konusunda oluşan bilginiz sayesinde önümüzdeki dönemlerde gerçekleşmesi beklenen Halka arz edilecek olan şirketlerin LOT dağıtımından yararlanabilirsiniz.
