Genel olarak, elementler periyodik tablo dediğimiz bir sınıflandırma içerisinde ait oldukları grupları göre sınıflandırılmıştır. Elementler bu tablo üzerinde metaller, ametaller ve yarı metal olarak 3 gruba ayrılır. Bu gruplandırma içinde istisna olan elementler de bulunur. Ayrıca bu metal, ametal ve yarı metallerin de bazı özellikleri bulunmaktadır. Periyodik tablo metal ametal özelliklerine ve gruplandırmalarına bakıldığında bu tablo üzerinde en çok metaller bulunmaktadır. Bu durumda öncelikli olarak Metal elementlerden başlamak gerekebilir.
İçindekiler tablosu
Metaller ve Özellikleri
Periyodik tablonun sol kısmında bulunan, iletken özelliklerine sahip olan ve pozitif yüklü iyonlaşan özelliklere sahip, parlak ve atomik yapılı maddeler olarak tanımlanabilir. Periyodik tablo üzerinde en çok yerleşik olan metal gruplarıdır.
Demir €, Bakır (Cu) ve Nikel (Ni) en çok bilinen metaller arasında karşımıza çıkar. En yüksek erime noktası da yine metal gruplarındadır. İletken madde olarak kullanılmaktadır. İletkenlik ve maliyet özellikleri açısından üretim, bilimsel çalışma ve benzeri gibi konularda metaller tercih edilebilmektedir. Bir de metaller genel olarak oksijenle tepkimeye girdiklerinde bazik oksitler oluşturma özelliğine de sahip olabilirler. Metal ametal özellikleri olarak da ele alındığında ametal özelliklerinin biraz daha farklılık gösterdiğini söylemek mümkündür.
Ametal ve Özellikleri
Ametaller metal ametal tablosu kapsamında metal ya da yarı metal olmayan grup elementler olarak bilinir. Flor, klor ya da karbon hidrojen gibi elementler ametaller olarak tanımlanır. Ametaller, iyonlaşma bağlamında katmanlarını doldurmak amacı ile yüklü olarak iyonlaşma özelliklerine sahiptir. Periyodik cetvel metal ametal kapsamında metaller ile iyonik bağ ile iyonik bileşikleri oluşturma özelliğe sahiptir.
Erime ve kaynama noktaları genel olarak metallere göre düşüktür. Bükülemedikleri gibi kendi aralarında kovalent bağ kapsamında bileşik yapma özelliklerine sahiptir. Bu nedenle de atomik halde bulunmaları mümkün değildir. Periyodik tablonun da sağ tarafında yer alırlar.
Katı, sıvı ve gaz özelliklerinde bulunurlar. İyonlaşmaları çok zor olmakla beraber bileşik üretme özelliklerine sahip değillerdir.
Periyodik tabloda 4A, 5A, 6A, 7A ve 8A ametal gruplarıdır. Halojenler de ametal grupları arasında yer almaktadır.
Yarı Metaller ve Özellikleri
Periyodik tabloda metal ve ametal grupları arasında zikzak konumunda bulunan elementler yarı metal grupları olarak adlandırılır. Yarı metal elementler, metal ametal yarı metal özellikleri kapsamında özelliklerini metal elementleri grubundan alırlar. Modern elektronik biliminin temel parçalarını oluştururlar. Metallerle tepkime verme aşamasında ametal, ametallerle tepkime aşamasında metal gibi davranabilirler. En çok dikkat çeken özellikleri arasında ise iletkenliklerinin değişmesi olabilir. Özellikle bu kapsamda silisyum talep görebilmektedir.
Yarı metaller parlak ya da mat olabilir. İşlenebilmekle beraber tel ya da levha gibi materyal haline getirilebilirler. Kırılgan olmamakla beraber periyodik tabloda sekiz tane bulunmaktadır.
Metal ametal özellikleri bu şekilde kendi aralarında net özelliklere ayrılabilirler. Gündelik olarak da aslında çok net bir şekilde yaşadığımız ancak aklımıza gelmeyen bazı özellikler ve tepkimeler de elementlerin kendi aralarındaki bağ ilişkisi ve özelliklerinden kaynaklanabilir.
Metal ametal yarı metal özellikleri genel olarak ele alındığında;
Metaller;
- Katı halde bulunurlar.
- Isı ve elektriği iyi iletirler,
- Tel ya da levha haline gelebilirler,
- Tek atomludur,
- Kendi aralarında alaşım yaparlar,
- Kendi aralarında bileşik yapamazlar,
- Elektron verme özelliği bulunur
- Ametallerle iyonik bileşik yaparlar,
- 1A, 2A, 3A grubunda bulunurlar,
- Erime noktaları yüksektir,
- Canlıların yapısında bulunmazlar.
Ametaller;
- Katı, sıvı ve gaz halindedir,
- Yüzeyleri mattır,
- Isı ve elektriği iyi şekilde iletmezler,
- Tel ya da levha haline gelmez,
- İki ya da daha fazla atomludur,
- Kendi aralarında alaşım yapamazlar,
- Canlıların yapısında bulunur,
- 4A, 5A, 6A, 7A ve 8A grubunda bulunurlar,
- Erime ve kaynama noktaları düşüktür,
- Sulu çözeltileri asit özelliği taşır.
Kuru temizleme için kirlerin çözünmesinde, yüzme havuzlarında bakterilerin arındırılması, Hidroklorik asit yapımı, tarımda yabani otların temizlenmesi, içme sularının bakterilerden arındırılması, Antiseptik ve dezenfektan yapımı için kullanılır. Bu şekilde oldukça geniş bir alanda aktif bir şekilde kullanılmakatdır.
Yarı Metaller;
- Doğada gaz halindedir,
- Kararlı yapıdadırlar,
- Bileşik oluşturmazlar,
- Tek atomludurlar,
- Erime ve de kaynama noktaları düşüktür,
- 8A grubunda yer alırlar.
Yarı metaller elektronik devre elemanlarında ve mikroskop mercekleri, projektörler gibi alanlarda akti bir şekilde kullanılabilir.
