Tavla, kültürümüzün en eski oyunları arasında konumlanır. Bu oyun son derece zeka geliştiricidir. Çoklu düşünmeyi sağlamasının yanı sıra öngörü kabiliyetini de teşvik eder. Bu oyuna yeni başlayanlar ve oyunda kendisini geliştirmek isteyenler, tavla nasıl oynanır sorusunun cevabını araştırır. Bu yazımızda tavlayla ilgili bütün detayları ele aldık.
İçindekiler tablosu
Tavla Nasıl Oynanır? Tavla Dizilişi
İlk olarak erkek tavlası dizilişi konusundan söz etmek gerekir. Her tavlada 30 tane pul ile iki tane zar mevcuttur. Bu pulların on beş tanesi beyaz iken on beş tanesi de siyah renkli olur. Aynı zamanda tavla tahtasında toplamda yirmi dört hane yer almaktadır.
Erkek tavlası dizimi şöyledir: Herkes kendi rengini belirledikten sonra pullar ayrılır. Tavlada sol ve sağ olmak üzere iki kısım var. Bunlara pulların dizimi yapılır. Her oyuncu önündeki tavlada toplam on iki tane hane gözlemler. Bunlar, attığınız zarlarda gelen rakamları ifade etmektedir.
Tavla dizimi iki türde olabilir. Ancak biz sizlere kolay yolunu anlatacağız. Herkes kendi rengindeki pullardan 2 tanesini üçüncü haneye koyar. Beş tanesini sağ bölümdeki birinci hane üstüne dizer. Elinde kalan yedi puldan beş tanesini ise oyuncu, karşı sırada konumlanan hanelerin en solundaki ilk haneye dizer. Elinde yer alan son iki pulu ise karşı sıradaki hanelerin sağ alanındaki son haneye dizer. Bu şekilde tavla dizimi yapılmış olunur.
Karşı oyuncu da ayı şekilde pulları dizer. Şimdi artık oyuna hazırsınız demektir. İkinci adım ise şudur: İki oyuncu da sırası ile zarları atar. En büyük atan oyuncu oyuna ilk başlar. Her oyuncunun önündeki sağ taraf onun kendi evi olarak kabul edilmektedir.
Tavla Nasıl Oynanır? Tavla Kuralları Neler?
Oyunu doğru bir şekilde oynamak adına tavla kuralları iyi bir şekilde bilinmelidir.
Birinci kural, her oyuncu kendi pullarını önündeki alanların en sağ kısmında biriktirmelidir. Tavla nasıl oynanır diyenler bu detayı unutmamalılar. Daha sonrasında bu pullar toplanır. Eğer pullarını ilk toplayan oyuncu siz iseniz oyunu kazanmış olursunuz.
Her tavla oyunu beş tur oynanmaktadır. Bu turların en az üç tanesini kazanan kişi oyunun galibi sayılır. Kimi tavla terimleri de bilinmelidir. Bu terimlerden ilki mars ve düz olarak isimlendirilir. Mars yapmanız için karşı taraf pullarını kendi evinde toplamadan sizin bütün pullarınızı toplamış olmanız gerekmektedir. Her oyuncu kendi pullarını saat yönünde ilerletir. Sağ üst köşeden sol alt köşeye ilerleme yapmak lazımdır.
Büyük zarı atan kişi oyuna başlamaktadır. Atılan zarın sayısına göre ilerleme yaparsınız. Örneğin 5-3 attınız diyelim. Böyle bir durumda ise kendi evinizdeki pulu 3 hane, hemen dış kısmındaki pulu da beş hane ilerletmeniz gerekmektedir.
Diğer Tavla Kuralları
Oyunda aldığınız her kapı, karşı oyuncunun üzerine pul koymaması anlamına gelmektedir. Eğer ki tek bir pulunuz boşta kalır ise oyuncu kendi pulunu sizin pulunuzun üzerine koyma hakkına sahip olur. Bu durumda da kırma olayı gerçekleştir.
Kırma olayında ise pullarınız her seferinde geriden oyuna dahil olur. Karşı tarafın alanında boş bir hane bulunuyor ise kırılan pulunuz o haneye giriş yapar. Ancak karşı tarafın hanesi dolu ise o haneye giriş yapmakta zorlanırsınız ve oyunda geriye düşersiniz. Tavla nasıl oynanır diyenler bu detaya da çok dikkat etmeliler. Bir pulunuz bile oyun dışında ise onu içeriye dahil edene kadar oyun dışı kalırsınız ve rakibiniz pullarını hızla ilerletir.
Bir pulu ilerletme aşamasında en önemli hususlardan biri de hanede rakibin pullarından 2 ya da daha fazlasının olmaması gerektiğidir. Eğer ki tek bir pulu var ise onun üzerine gelinip o pulun kırılması gerekir. Rakip oyuncu, o pulu oyuna dahil edene kadar oynama hakkını kaybetmiş olur. Dolayısıyla siz ilerlemenize devam edersiniz. Sıra kendisine geçtiğinde zarı atar ve ilk olarak dışarıdaki pulunu içeriye atmaya çalışır. Ancak siz içerideki kısımda ne kadar çok kapı alırsanız, rakibin kırık pulunun içeri dahil olması o kadar zorlaşır. Bu nedenle de siz öncelikle kapı almaya çok dikkat etmelisiniz.
Tavla nasıl oynanır diyenler için bir başka önemli nokta ise zarların çift atılması durumudur. Mesela 6-6, 5-5, 4-4, 3-3, 2-2, 1-1 şeklinde zar attınız diyelim. Böyle bir durumda ise o oyunu dört katı olacak şekilde oynarsınız. Örneğin, zarınız 5-5 geldiyse, dört defa 5 oynamanız gerekmektedir. Çift gelen zarlarda üstünlük ilgili zarı atan oyuncuya geçmektedir. Bu nedenle de çift zar atmak tavlada son derece mühimdir. Ne kadar yüksek rakamda çift zar atarsanız, oyunu kazanma ihtimaliniz de o kadar artış göstermektedir.
Tavla Nasıl Oynanır? Tavla İpuçları
Bu oyunu öğrenmek isteyen kişiler tarafından tavla ipuçları sıklıkla sorgulanır. Bununla ilgili detaylar şöyle açıklanır:
- Açık vermeniz gerektiği zaman kendi önünüzden değil, rakibinizin önünde yani en uzakta olan iki puldan açık vermeniz önemlidir.
- 5-3, 3-1, 6-4, 4-2 gibi ardışık zarlar geldiği zaman kapı almanızı öneririz. Kapı almak, rakibin hareketlerini zorlaştırır.
- Tavla oynarken karşı oyuncunun taşını kırmadan evvel kendi önünüzdeki pullarda açık olup olmadığına bakmanız gerekir. Kendi alanınızda tek taş varsa karşı tarafın pullarını kırmamalısınız. Aksi durumda açık olan pulunuz oyuna en uzak yerden başlar.
- Oyunda ilk hamleyi uzakta konumlanan taşlardan yapmalısınız.
- Uzakta konumlanan iki taşınızı ne kadar kısa zaman içinde kendi alanınıza getirirseniz, o derece avantajlı olursunuz.
- Uzakta bulunan iki tane kendi taşınızı kendi alanınıza doğru ilerletirken, karşı oyunun iki taşını kendi alanına ilerletmesine engel olmanız oldukça mühim. Yani ikili bloklar oluşturup kapı almalısınız.
Tavlada Pul Toplama Kuralları
Tavlada pul toplama kuralları çok önemlidir. İlk olarak kendi pullarınızın hepsini evinizde toplamanız lazım. On beş tane pulun hepsini kendi evinizde biriktirmeniz gerekmektedir. Attığınız zarın gösterdiği hanelerdeki pulları tek tek kendi evinize toplamaya başlamanız gerekiyor. Tercihen en uzak noktaları en yakına çekin. Bu işlemi daha kolay şekilde tamamlamış olursunuz. Ardından bütün pullarınız toplandığı zaman pulları çekmeye başlarsınız.
Örneğin 5-2 zar attınız diyelim. Beş ile ikinci hanelerdeki pulları tek tek toplamaya başlayın. O hanelerde yer alan pulunuz yok ise en yüksek hanedeki pulları yavaş şekilde alt hanelere kaydırın.
Mesela zarınız 4-3 geldi diyelim. Ama o hanelerde pul görünmüyor. Ancak altı ve beş hanelerinde pul var. Durum böyle olunca altı ve beşinci hanelerdeki pulları 4-3 oynayıp ikinci hanede toplayın. Bunlar tavla taktikleri arasında önemlidir. Çünkü böyle bir gelişmede altıncı ve beşinci hanelerdeki pulları biriktirmiş olursunuz. Orada pullarınız olmayınca en büyük hane sayısından başlayıp pulları toplarsınız.
Öte yandan bir diğer önemli husus ise vur kaç taktiği olmaktadır. Tavla nasıl oynanır diyenlerin en fazla merak ettikleri hususlardan biri de şüphesiz ki bu taktik olmaktadır. Kimi oyuncular kural olarak bu taktiğin olmadığını belirtirler. Mesela zarınız 3-2 geldi diyelim. Üçüncü hanede karşı tarafın bir adet pulu bulunuyor ve birinci hanede de sizin bir pulunuz mevcut. İlk olarak üçüncü hanede karşı tarafın pulunu kırabilir ve ardında iki hane daha ileri adım atarak kendi birinci hanenizdeki pulun üstüne kapı alabilirsiniz. Bu tür bir oyun şekline vur kaç taktiği adı verilmektedir.
Tavlanın Tarihçesi
Tavla nasıl oynanır anlattık. Şimdi de diğer merak edilen noktalara değinelim. Her oyunun tarihçesi olduğu gibi tabii ki tavlanın da var. Tavla tarihçesi çok eski zamanlara uzanıyor. Tavla oyunu esasen bir felsefedir ve doğru dönemde doğru hamleyle başarıyı beraberinde getirir. Tavlanın tarihi, satranç oyununun öyküsü ile ortak paydada bulunuyor.
Çok eski dönemlerde bir gün dönemin Hint imparatoru, Pers imparatoruna bir oyun gönderiyor. Bu oyunun ismi satranç. Oyunu hediye olarak ileten Hint imparatoru, oyunla alakalı bir açıklama yapmıyor. Ancak bir not düşüyor. Bu notta ise kim daha ileriyi görüyor, kim daha iyi biliyor, kim daha çok düşünüyor ise o kazanır. İşte hayat budur yazıyor.
Pers imparatoru mesajdan bir şey anlamaz ve veziri çağırır. Oyunu çözmesini ister. Vezir haftalarca devam eden çalışması sonucunda oyunun stratejisini çözer. Vezir, zekası ile ünlü Büzür Merih’tir. On gün içinde farklı bir oyun icat eder. Bu oyun da tavladır.
Tavla Oynamanın Faydaları Nelerdir?
Milattan öncesine dayanan bir geçmişi olan tavla, dünya genelinde pek çok kişi tarafından sevilerek oynanan bir oyundur. Ülkemizde de Türk tavlası olan formu oldukça yaygındır. Hatta ülkemizde en yaygın oyunlardan biri olduğu söylenebilir. Tavlanın bu kadar yaygın oynanması ile beraber bu oyun hakkında zaman zaman bazı tartışmalar da yaşanıyor. Tartışmaların başlıca konusu ise ‘bu oyunda şans faktörü mü baskındır, yoksa zeka mı?’ oluyor. Bunu yorumlamak için tavlanın faydalarına bakmak oldukça faydalı oluyor. Peki tavla oynamanın faydaları nelerdir? Gelin inceleyelim.
Tavla Oynamanın Faydaları
Tavlanın faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Tavla oynayarak matematik, olasılık ve istatistik konularında kazanımlar elde edilebilir. Bunun sebebi tavlada kullanılan zarların üzerindeki sayılar ve tavlanın üzerindeki ayrı birimlerdir. Bu durumun katkısı özellikle küçük çocuklar üzerinde belirgindir.
- Tavla oynayarak strateji konusunda gelişim sağlanabilir. Tavladaki pulların atılan zardaki sayılara göre konumlandırılabileceği çeşitli noktalar vardır. Pullar ile gerçekleştirilen hareketler oyun sonucunda oldukça etkilidir. Bu sebeple tavla oynanırken bu şekilde stratejik adımlar atılır.
- Yetişkinler ile çocukların beraber vakit geçirmesi için güzel ve kaliteli bir yoldur. Çocukların da rahatlıkla öğrenebileceği bir oyundur. Yeterli pratik ile çocukların bu konuda yetişkinlere rakip olması ve hatta yetişkinleri geçmesi de mümkündür.
- Tavlanın sonucunda şans faktörünün de yadsınamayacak bir etkisi vardır. Son anda bir turun kaybedilmesi gibi durumlar gerçekleşebilir. Tavla ile olumsuz durumlara nasıl daha sakin bir tepki verileceği öğrenilir. Ayrıca bu gibi durumlar yaşandığında bu süreçle baş etmek de kolaylaşır. Tavladaki şans faktörünün bir diğer etkisi de insanlara gerçek yaşam ile ilgili bir ders vermesidir. Bu ders ise hayatta adalet olmadığı ve şansın her zaman önemli bir etkisi olduğu yönündedir.
- Tavla oyunu, sıkıcı ve uzun bir oyun değildir. Oldukça hızlı bir şekilde ilerler ve sonuçlanır. Bu sebeple tavla oynarken sıkılmadan vakit geçirilebilir.
- Tavlayı öğrenmek oldukça kolaydır. Kuralları da hızlı bir şekilde kavranabilir. Bu nedenle tavla oynamayı hemen öğrenmek ve kaliteli vakit geçirecek başka bir aktivite elde edilebilir.
