Bilim insanları aspirinin kanın pıhtılaşma riskini azaltma etkisi sayesinde, Covid-19 nedeniyle hastanede yatan kişilere yardımcı olabileceğini bildiriyor. Yine de uzmanlar bu konuda şimdiye kadar yapılan araştırmaların yeterli sayıya ulaşmadığını söylüyorlar. Ayrıca aspirin aşırı kanama gibi yan etkilere sahip bir ilaç olduğu için, bu konuda da dikkatli olunması gerektiği de bildiriliyor. Son olarak bilim insanları aspirin Covid-19 için koruyucu bir ilaç olmadığının da altını çiziyor. En koruyucu ve kesin olan yöntem şu anlık maske takmak, sosyal mesafeye dikkat etmek vede vücut direncini sağlam tutmak olarak görülüyor. Sağlık bakanlığı tarafından acıklama yapılmadan herhangi bir ilaç kullanmanız sizin sağlığınızı zararlı yönde etkileyebilir.
İçindekiler tablosu
Günlük Aspirin Alımı Covid-19 Risklerini Azaltabilir
Her gün belli bir dozda aspirin almak Covid-19’un ciddi yan etkilerinin gelişme riskini azaltabilir. Bu konuda Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan araştırmacılar çeşitli çalışmalar yaptılar. Çalışmalardan bir tanesi Mart ve Temmuz 2020 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri hastanelerine kabul edilen 412 yetişkin üzerinde yapıldı.
Çalışmada deneklerin % 23’üne hastaneye yatmalarını takip eden ilk 24 saat içinde, ya da hastane yatışından önce, günlük düşük doz aspirin verildi. Araştırma sonucunda aspirin alan deneklerin solunum cihazına bağlanmasının %44, yoğun bakım ünitesine geçmelerinin de %43 oranında azaldığı saptandı. Araştırmanın ilerleyen aşamalarında aspirin kullanan deneklerin, günlük aspirin almayan deneklere oranla Covid-19’dan ölme riskinin % 47 oranında azaldığını bildirildi.
Araştırmacılar çalışmalarını yayınlarken Covid-19 hastalarının aspirin kullanmasının hastalığın seyrine olumlu etkide bulunabileceğini bildirdi. Yine de kesin bir yorumda bulunulması için konu ile ilgili daha çok sayıda araştırma yapılması gereklidir.
California Üniversitesi Pediatrik Enfeksiyon Hastalıkları Bölüm Başkanı olarak görev yapan Dr. Dean Blumberg bu araştırmanın ilginç olduğuna ve mantıklı göründüğüne dikkat çekiyor. Buna sebep olarak Covid-19’un hiper pıhtılaşmaya yol açması ve kan pıhtılaşması nedeni ile hastaların sorun yaşamasını gösteriyor. Ayrıca Blumberg kesin bir sonuç için erken olsa da, bu çalışmanın umut verici olduğunu da belirtiyor.
Bilim insanları ilerleyen araştırma çalışmaları ile sonuçların kesinleşmesi halinde, hastaların ayaktan tedavisinde bu yöntemin yardımcı olabileceğini düşünüyor.
Kan Pıhtılaşması ve Covid-19
Covid-19 hastaları özellikle de yoğun bakımda bulunanlar, ciddi bir kan pıhtılaşması riski ile karşı karşıyadır. Yapılan bazı çalışmalar, yoğun bakım bölümünde bulunan kişilerin % 30 ila 70’inin bacaklarında ya da akciğerlerinde kan pıhtısı oluşabileceğini bildiriyor. Pıhtı oluşumu felç ya da kalp krizine yol açabilir.
Healthline dergisinde yayınlanan bir başka çalışmada, ‘’… Covid-19’un ikinci evresinde görülen enflamatuar etkiyi azaltabilecek bir antienflamatuar olarak aspirinin faydalı bir ilaç olabileceği…’’ bildirildi.
Fakat aspirin virüsün hastalık yapmasını önlemek için kullanılamıyor. Yani aspirin Covid-19 karşı koruyucu etkide bulunmuyor.
Aspirinin Faydaları ve Yan Etkileri
Aspirin etki mekanizmasında, trombosit olarak adlandırılan kan pıhtılaşma hücrelerinin kümeleşmesini azaltır. Böylece kanın pıhtılaşmasını önlenerek, kardiyak problemler ya da felç oluşumuna yol açabilen tıkanmaları engelleyebilir. Aspirin genel olarak vücutta ağrı ve iltihabı azaltmak için kullanılabilir. Düşük dozda kullanılması, kalp sağlığının korunmasına yardımcı olabilir.
Konu üzerinde çalışmalar yapan bilim insanları, aspirinin hastalığın semptomlarını azaltmak amacı ile kullanılabilecek en iyi ilaçlardan biri olduğunu düşünüyor. Aspirinin konu ile ilgili önemli avantajları şunlardır:
- Aspirinin anti enflamatuar etkileri vardır.
- Aspirinin trombosit imha özelliği bulunmaktadır.
- Aspirinin kronik kardiyovasküler hastalıklar üzerine etkisi hakkında kapsamlı çalışmalar yapılmıştır.
- Aspirin iyi tanımlanmış bir güvenlik profiline sahiptir
- Aspirin bütün Dünya’da kolay bulunabilen bir ilaçtır.
Fakat aspirinin bazı yan etkileri de vardır. Herkesin aspirin almaya başlaması önerilemez. Çünkü aspirin mide barsak kanaması vb. riskler de dahil olmak üzere, pek çok komplikasyona yol açabilir.
Aspirin Covid-19 İçin Koruyucu Tedavi Değildir
Bu çalışma, sonuçları açısından umut verici olsa da bilim insanları, aspirinin Covid-19 tedavisinde etkisi için sihirli değnek olamayacağını söylüyor.
Yine de Covid-19’a karşı geliştirilmiş aşı ya da önleyici bir ilaç olmaması, nüfusun büyük kısmını korumak için elimizde hiçbir seçenek olmadığı anlamına gelmiyor. Her şeyin ötesinde maske kullanmak, kişisel hijyene dikkat etmek ve sosyal mesafe kuralına uymak kanıtlanmış önleyici tedbirlerdir.