Makina mı Makine mi? Yarım Asırlık Tartışmanın Doğru Cevabı

Halk arasında sürekli dile getirilen  “Makina” mı, “Makine” mi: Yarım Asra Yayılan Kavga! Hakkında merak ettiğiniz detayları sizlerle paylaşıyoruz. Buna göre sizler de son yıllarda sıkça sözü edilen ve internet sayfalarında da sıkça paylaşılan bu kelimenin doğru yazılışı hakkında fikir sahibi olabileceksiniz. Kullanımında “makina” ile “makine” arasında herhangi bir fark olup olmadığını görmenize ve hangi kelimenin doğru olduğunu öğrenmenize de olanak verilecektir. Yarım asırdır devam eden kavgalara son noktanın nasıl konulduğunu öğrenmenizi kolaylaştıracak bilgileri sizlerle paylaşıyoruz. İşte şimdi gelin hep beraber  “Makina” mı, “Makine” mi sorusunun yanıtını inceleyelim.

Makine mı, makina mi? Tartışmalarında Sona Gelindi Mi?

2010’da emekli öğretim görevlisi Dr. Günseli Naymansoy’un makine mi makina mı sorularına karşın verdiği cevap oldukça nettir. Naymansoy iki sözcük arasında hangisinin doğru yazılışı olduğuna dair merak edilen sorusunun yanıtı olarak, makine olduğunu savunmuştur. Bununla birlikte üniversitelerde kullanımın düzeltilmesi çıkışında bulunmuştur. Bu çıkışıyla birlikte makine mi makina mı tartışmalarını sonlandırmak amacıyla YÖK ve Türk Dil Kurumu vb. kurumlara talebini ilettiği aktarılmaktadır.

Ancak bu başvuru sürecinin sosyal mecralarda ve ulusal medya üzerinde yer almasıyla birlikte makina mı makine mi tartışmalarının daha karmaşık bir hale geldiğine dikkat çekilmektedir. Bilhassa ülkemizdeki üniversite öğrencileri arasında ciddi bir karmaşa haline geldiğine vurgu yapılmaktadır. Ülkemizin önde gelen üniversitelerinde makina nasıl yazılır sorusuna yanıt verilmektedir. Terim anlamıyla makina şeklinde kullanıldığı da görülmektedir. Bazı üniversiteler ise makine nasıl yazılır sorusuna yaklaşımlarını sergilemektedir. Bazı üniversitelerin ise makine mi makina mı sorusuna yönelik karmaşıklığı gideremediği gibi, her iki kullanımı birden gerçekleştirdiğine de değinilmektedir.

Mesleki kuruluşların yazılışlarında ise makina kelimesinin kullanıldığını belirtebiliriz. Ülkemizde de faaliyetlerini sürdüren Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) kurum ve kuruluşu altında yer alan Makina Mühendisleri Odası kullanımına dikkat çekilmektedir. Aynı şekilde KKTC’de makina kelimesinin kullanıldığını belirtmek mümkün olacaktır.

Türk Dil Kurumu Kafa Karışıklığını Gideriyor Mu?

Kelimelerin yazılışları konusunda tereddüt yaşandığında başvurulan yetkili kurum olarak Türk Dil Kurumu dikkat çekmektedir. Buna göre 2010 yılında HaberTürk tarafından ele alınan bu konu hakkında, Türk Dil Kurumu başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın’a yöneltilen sorunun yanıtı şu şekildedir. Naymansoy tarafından TDK’ye atılan bir e-posta hakkında bilgi istenmiş olup, cevapta ise 1965 yılından bu yana kullanılan halinin makine olduğu dikkat çekmiştir. Genel Türkçe Sözlük’te makina şeklinde yapılan aramalarda ise yönlendirmenin makine kelimesine yapıldığı görülmektedir.

Her ne kadar bu yönlendirmeyi yapıyor olsa da, makina kelimesini de hatalı göstermemektedir. Aksi bir durumda, kelimenin hatalı yazılması halinde aşağıdakilerden birisini bulmak istediyseniz tıklayınız gibi uyarıları verdiği görülmektedir. Bu nedenle makina kelimesinin aratılması neticesinde bu tür bir hatayı vermiyor olması da dikkatlerden kaçmamaktadır.