BIOS Pili Nedir? BIOS Pili Biterse Ne Olur?

BIOS Pili, bilgisayar veya diğer cihazlar kapalıyken anakarta güç sağlayarak tarih saat ve ayarlar gibi pek çok önemli bilginin korunmasını sağlar.

BIOS Çipine güç sağlayarak verilerin korunmasını sağlayan BIOS Pili, bilgisayar donanımlarının stabil şekilde çalışması için gereklidir. Genellikle CR2032 pil modeli kullanılıyor olsa da BIOS gerektiren farklı cihazlar için kullanılan pil modeli farklı olabilir. Sadece bilgisayarlarda değil kimi zaman çamaşır makinelerinde bile karşımıza çıkabilir.

• Güvenlik kameraları,
• Laptoplar,
• Masaüstü bilgisayarlar,
• Saatler,
• Çamaşır makineleri,
• Akıllı olan ve fişten çıkartıldıktan sonra hafızasında bilgi tutması gereken pek çok elektronik cihaz.

BIOS pili kullanır. BIOS pilinin bitmesi tüm ayarların sıfırlanmasına neden olabilir. Bu nedenle kontrol etmek ve değiştirme adımlarını doğru şekilde takip etmek önemlidir. Bittiğini anlama ve değiştirme yöntemleri yazımızın devamında yer almaktadır.

BIOS Pili Ne İşe Yarar

BIOS Pili ne işe yarar, temel sistem ayarlarının bilgisayar kapalıyken bile korunmasını sağlar. Temel bilgiler genellikle saat ve tarih gibi biliyor olsa da anakart üzerinden yapılan tüm ayarlamaların korunması için BIOS pili gereklidir.

RAM Mhz değeri dahi BIOS pili olmadığı durumlarda hafızada tutulamaz, BIOS sıfırlanır ve yeniden ayar yapılması gerekir.

Pil, anakarta düzenli olarak düşük voltaj değerlerinde güç sağlar. Söz konusu güç sistemdeki ayarların hafızada kalmasını sağlar. Pilin çıkartılması ya da bitmesi bilgilerin kısa süre içerisinde sıfırlanmasına neden olur.

Pili bitmiş bir bilgisayar açıldıktan sonra ayarlansa bile ilk yeniden başlatmada tüm ayarlarını kaybetmiş olacaktır. Yeni nesil anakartlarda güç aldıkça dolan piller görmek mümkün olurken eski nesil sistemlerde hâlâ manuel olarak değiştirilmesi gereken piller bulunmaktadır.

BIOS Pili Hangi Cihazlarda Olur?

BIOS Pili sadece bilgisayarlar ile sınırlı değildir. Ana kartında bilgi tutması gereken her sistem için gereklidir. Kurumsal sistemler, endüstriyel sistemler başta olmak üzere pek çok alanda BIOS sistemi gereklidir.

• Masaüstü bilgisayarlar,
• Dizüstü bilgisayarlar,
• Sunucu sistemleri,
• PLC gibi Endüstriyel otomasyon sistemleri,
• Tıbbi ölçüm cihazlarının tarih ve saatinin korunması için,
• Akıllı yazıcılar ve fotokopi makineleri,
• ATM cihazları, pos makineleri ve konfigürasyon gereken araçlar,
• Araç sistemleri, ECU’lrada ya da multimedya cihazlarında BIOS yapısına benzer piller bulunur.

Özellikle elektrik kesintilerinden etkilenmemesi gereken tüm cihazlarda BIOS Pili sistemi bulunur.

BIOS Pilinin Bittiği Nasıl Anlaşılır?

BIOS Pilinin bittiğini anlamak için anakartın verdiği hata mesajlarını inceleyebilir veya sistemin sunmuş olduğu reaksiyonları gözlemleyebiliriz.

Pilin bitmesi durumunda sistem açılışında tarih ve saatin sıfırlanması ya da diğer önemli ayarların sıfırlanması söz konusu olabilir. Özellikle bilgisayar gibi akıllı cihazlar kullanıyorsanız açılışta siyah bir ekranda “CMOS checksum error” gibi hatalar almanız mümkün olabilir.

BIOS Pili üzerinden güç alınamaması durumunda kimi anakart modellerinde ötme meydana gelir ve buzzer ile hatanın ne olduğu söylenir. Genellikle birkaç ötme ile sistemde bir sorun olduğu söylenir.

Bunlar dışında, bilgisayar açılışının uzun sürmesi ve BIOS ekranına göndermesi de pilin bittiği anlamına gelir. Sistem, sanki hiç kurulmamış gibi yeniden ayar yapılmasını isteyecektir.

BIOS Pili Biterse Ne Olur?

BIOS Pili ayarların korunması için gereklidir bu nedenle biterse sistemdeki tüm ayarlamalar yok olacaktır. Sistem ayarlarının yok olması teknik ayarların yeniden yapılmasını gerektir.

Kimi zaman bu bir çözüm olarak bile görülebilir öyle ki BIOS tarafında yapılan yanlış bir işlem BIOS pilinin çıkartılması ile sıfırlanarak düzelebilir.

Tarih ve Saat Sıfırlanır:

Bilgisayar her kapatılıp açıldığında tarih ve saat sıfırlanır. Özellikle otomatik saat ve tarih ayarlama özelliklerinin çalışmaması durumunda internet tarayıcılarında, programlarda hata almak söz konusu olabilir. Sisteminiz doğru şekilde çalışmaz.

BIOS Ayarları Sıfırlanır:

Boot sırası, fan hızı, overclock seçenekleri, RAM Mhz değerleri, Bellek sanallaştırma gibi önemli BIOS ayarları tamamen sıfırlanır. Her açılışta bu ayarların yeniden yapılması gerekebilir. Bazı ayarları nasıl yaptığınızı unutmanız durumunda sisteminizin eski performansına kavuşmasını sağlayamama durumu da olabilir.

Açılış Sorunları Yaşanabilir:

Boot yapılmasını istediğiniz depolama birimi BIOS üzerinden değiştirmiş olabilirsiniz boot sırasının değişmesi sisteminizin açılmamasına neden olabilir. BIOS Pili bitmesi durumunda boot sırası eski hâline gelir bu nedenle açılışta istediğiniz bölüm açılmayabilir bu da sistemin açılmamasına neden olabilir.

Donanımların Tanınmaması:

Yeni nesil anakartlarda karşımıza çok çıkmasa da kimi durumlarda sistemin donanımları tanımama durumu yaşanabilir. BIOS pilinin bitmesi anakart üzerindeki tüm ayarların sıfırlanmasına neden olur bu nedenle Ekran kartı, RAM gibi bileşenlerin yeniden tanıtılması gerekebilir.

Bu, farkında olmadığınız durumlarda düşük performansalar almanıza neden olabilir, RAM’ınız tam güçte kullanmanızın önüne geçebilir.

Adım Adım BIOS Pili Değiştirme

BIOS Pili değiştirmek basit olsa da statik elektriklenme nedeniyle anakarta zarar vermek mümkün olabilir bu nedenle tüm bu işlemlerden önce elinizi kalorifer gibi metal, elektrik çekebilecek bazı alanlara dokundurmanız sağlıklı olacaktır.

BIOS Pili iki farklı model olarak karşımıza çıkabilir, bunlardan biri bu şekilde soketli yapıda olurken;

Diğeri bu şekilde CR2032 şeklinde olabilir.

1. Bilgisayarınızı ya da BIOS Pili değiştirilecek sistemi tamamen kapatın. Güç kablosunu çıkartın ve açma kapama tuşuna birkaç saniye basarak içindeki gücün boşaltılmasını sağlayın,
2. Kasa kapağını açın ve anakart üzerinde yuvarlak şekilde bulunan pili bulun. Genellikle işlemciye yakın konumda olur ancak kimi zaman siyah bir kaplama ile soketli bir modele sahip olabilir,
3. Soketli yapıda ise soketi hafif sağa ve sola oynatarak bulunduğu yerden dikkatlice çıkartın, pil açık şekilde ve bir yuvada bulunuyorsa çentik kısmından bastırın ve çıkmasını sağlayın,
4. CR2032 model yeni bir pil satın alın ve çıkarttığınız şekilde, yazılı kısmını yukarı denk getirerek yuvaya takın. Soketli modellerde anakart modelinize göre soketli BIOS pili satın almanız gerekecektir.
5. Pil değişimi sonrası bilgisayarınızı çalıştın DEL, F1 gibi tuşları kullanarak BIOS ayarları ekranına ulaşın, gereken tüm ayarları yeniden yapın ve kaydedip çıkın.

Bu aşamadan sonra sisteminizin tüm ayarları kaydedilmiş olup BIOS Pili tekrar bitene kadar sorun yaşanmayacaktır.

Masaüstü sistemlerde, sunucularda ya da bazı cihazlarda bu pili değiştirmek basit olabilir ancak laptoplar veya kimi sistemlerde pil değişimi karmaşık bir hâl alabilir. Bu durumda bir uzmandan destek almanız, teknisyen tarafından yapılmasını sağlamanız en doğrusu olacaktır.