Büyük İskender Kimdir? Helenistik Dönem Nasıl Başladı?

Büyük İskender Kimdir? Helenistik Dönem Nasıl Başladı?

Kısa bir süre içerisinde Balkanlardan günümüz Pakistan sınırlarına kadar uzanan bölgede yaptığı fetihler ile adından söz ettiren hükümdar Makedonyalı Büyük İskender kimdir? sorusuna yanıt vermeye çalışacağız. Bu yazımızda Büyük İskender’in fetihlerinde kazandığı topraklara Yunan kültürünü empoze ettiğini görebileceksiniz. Antik Çağ’da büyük etkisini görebileceğiniz Büyük İskender Kimdir? Sorusuyla birlikte Helenistik Dönem Nasıl Başladı? Diye merak ediyorsanız, tüm bu detaylar sizinle olacak. Yunan kültürünü empoze ettiği topraklarda Helen Kültürü adını verdiği bir karma kültürü yaratan İskender Büyük gerçek amacına ulaşamadan vefat etmiştir. Helenizm nedir, Helenistik dönem nasıl başlar ve Helenistik ne demek gibi pek çok sorunun yanıtı araştırılmaktadır.

Büyük İskender Kimdir?

M.Ö. 356 senesinde Makedonya’nın Pella şehrinde dünyaya gelen İskender Büyük kimdir diye merak edilmektedir. Bu isimle bilinmesine rağmen gerçek adı III. Aleksandros olan Büyük İskender’in babası ise Kral II. Philip’tir. İskender’in küçük yaşta müziğe ilgisinin olduğu bilinmektedir. Aldığı eğitimler ile çok küçük yaşlardan itibaren lir çalmayı öğrenmiştir. Ayrıca okuma-yazma bilgisini de küçük yaşlarda edindiği belirtilmektedir.

Gençliğinde ise eğitim alması için babası tarafından Aristoteles ile tanıştırılmıştır. Yaklaşık üç yıllık bir süreçte Aristoteles ile almış olduğu tıbba ve botaniğe yönelik eğitimler ile fetihlerden sonra elde ettiği topraklarda bu alanlar ile ilgilenen insanları bulundurduğunu aktarabiliriz. Botanikçi grupları ve bilim insanlarını ele geçirdiği toprakları inceletmek amacıyla yönlendirmiştir.

İskender’in adının duyulmasını sağlayan olay ise Bukefalos isimli vahşi atı ehlileştirmesidir. Yaklaşık on veya on iki yaşlarında iken, çok vahşi olmasıyla meşhur olan bu atı evcilleştirmesi onu meşhur hale getirmiştir. Genç yaşlarda iken almış olduğu savaş eğitimlerinde, at biniciliği veya dayanıklılık becerilerinde annesinin akrabası Leonidas’ın katkısı bulunmaktadır. Tüm bu becerileri annesi Olimpia’nın akrabasından öğrendiği kaynaklarda belirtilmektedir.

Kral Büyük İskender’in Tahta Çıkması

İskender henüz yirmi yaşında iken, babası II. Philip’in koruması tarafından öldürülmesiyle 336 tarihinde tahta çıkmıştır. Henüz genç yaşta tahta çıkmasına rağmen, babasının ölümüyle birlikte rakip olacak tüm kişileri öldürterek onlardan önce davranmıştır. Böylece tahta talip olduğunu ve bu konuda önemli adımlar attığını belirtebiliriz.

Tahta çıktıktan sonra Antik Yunanistan’a ait Teselya’yı egemenliği altına aldığında tüm yöneticiler İskender’in gücünü görmüştür. Korint’te düzenlenen bir Yunan Birliği toplantısı ile babasının fetih projelerini sürdürmesi amacıyla başkomutan seçilmiştir. Bu projenin içeriği ise Asya’nın istilasını da içerisinde barındırmaktaydı. Babasının izini takip eden İskender bu projeyi gerçekleştirdiğinde nihai amacına ulaşacaktı.

Makedonya topraklarını İran’a gitmek üzere terk eden Büyük İskender, naip olarak general Antipater’i görevlendirmiştir. Yanında askerleri ile birlikte Ege ve Marmara boğazlarını geçerek Granicus Nehri’ndeki bölgede Pers ve Yunan askerleri ile karşı karşıya gelmiştir. Bu kolay zaferle ilgili bilgileri ve Persler kimdir sorusunun yanıtını paylaşıyoruz. Zaferle ayrıldığı bu bölgeden sonra Ahameniş İmparatorluğu kuşatarak Sardes ve Efes şehirlerini de aynı yıl içerisinde Perslerden almıştır. İskender, Efes’te bulunan ve yıkık durumda olan Artemis Tapınağı’nın yeniden inşa edilmesini teklif etmiş olsa da, halk tarafından olumsuz yanıt almıştır.

İssos Savaşı

İskender’in Makedon ordusu ile Darius önderliğindeki Perslerin karşı karşıya geldiği İssos kasabasında hangi tarafın daha güçlü olduğu kaynaklarda farklı gösterilmektedir. Makedon kaynaklarına göre sayı olarak Persler daha fazla gösterilirken, Pers kaynakları ise bu durumun tam tersi olduğunu belirtmektedir. Tarihler M.Ö. 333 yıllarını gösterirken yaşanan bu mücadelede savaşın seyri İskender’in lehine ilerlemiştir. Bunu anlayan Darius birliğinden kalan bazı askerlerini de alarak, ailesini ve yakınlarını geride bırakıp kaçmıştır. Darius’un bu davranışına çok üzülen annesi İskender’i evlat edinmiştir.

Sur Kuşatması ve Mısır’ın Fethi İle İlgili Bilgiler

Büyük İskender boyu ve ataları onun için çok önemli olduğu için Mısır ile Yunanistan arasında ticaret yolu inşa etme isteğini gerçekleştirmek adına güneye ilerlemeyi seçti. Böylece Fenike kentleri teslim olmasına rağmen Sur teslim olmadı. Ocak 332’de kuşatma başladı ve Sur’un deniz kuvvetlerinden çekilmesiyle Perslerin Ege’deki hakimiyetine son verildi.

Yıllardır Perslerin işgali altında olan Mısır’da geldiğinde ise savunma yoktu. Pers satrapları Mazaces ve Amminapes tarafından ülke İskender’e teslim edildi.

Pers Kralı İskender

Mısır seferinin başarılı bir şekilde tamamlanmasından sonra nihai hedefi için doğuya doğru yönelen İskendern, M.Ö. 331’de Darius’u bir kez daha yendi ve Pers kralı ilan edildi.

İskender’in Vefatı

10 Haziran M.Ö. 323’te Babil’de hayata gözlerini yuman İskender’in gerçek ölüm nedeni bilinmemektedir. Bu konuda pek çok teoriyi incelemek mümkündür. Ancak onun için acı bir olay vardır ki, M.Ö. 324’te sevgilisi olduğu düşünülen Hephaistion ölümü ile derinden sarsılmıştır. Bu olayın ardından yeme-içmeden kesildiği ve yüksek ateşe yakalandığı belirtilmektedir. Bu tarihten 10 gün sonrasında ise İskender’in öldüğü aktarılır.

Ölümünden sonrası için bir varis belirlemediği için generalleri arasında bir rekabetin yaşandığı görülmektedir. Cassander, Batlamyus, Antigonus ve Seleukos arasında imparatorluğun paylaştırılmasıyla Helen kültürünün yayılması için yapılan çalışmaların uzun vadede Antik Çağ’a damga vurduğu söylenebilir.